سیتالوپرام
- نام لاتین: citalopram
- نام فارسی: سیتالوپرام
- مصرف در حاملگی: C
- گروه درمانی – دارویی: مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) – ضد افسردگی
اشکال دارویی:
F.C.Tab: 20mg, 40mg
Oral Drops: 40mg/mL
فارماکوکینتیک – دینامیک ، مکانسیم اثر:
مکانیسم: مهار بازجذب سروتونین در نورون‌های CNS و جذب سریع از GI ، اوج غلظت پـلاسمایـی طـی ۴-٢ ساعت، دارای متابولیسم‌کبدی، نیمه عمر حذف حدود ٣٣ ساعت، دفع �۰۶۶۲٠ از طریق ادرار.
مصرف برحسب اندیکاسیون:
افسردگی
تداخلات مهم:
دارویی:
- صرف هم زمان با ضدقارچ های آزول و مـاکـرولیدها: احـتمال افـزایش سـطح پـلاسمایی سیتالوپرام
- مصرف هم زمان با بتابلاکرها: احتمال افزایش سطح پلاسمایی بتابلاکر
- مصرف هم زمان باکاربامازپین: احتمال افزایش کلیرانس سیتالوپرام
- مصرف هم زمان با لیتیوم: احـتمال افـزایش اثرات سروتونرژیک سیتالوپرام (مصرف با احتیاط و پایش سطح لیتیوم)
- مصرف هم زمان با وارفارین: احتمال افزایش PT تا �۰۶۶۵ (تجـویز با احتیاط و پایش بیمار)
- مصرف هــم زمـان بـا :TCAS احـتمال افزایش سطح پلاسمایی TCA (تجویز با احتیاط)
- مصرف هم زمان با :MAOIS احتمال بروز واکنش بسیار جدی و گاهی کشنده (تا ١۴ روز پس از قطع داروهای MAOI از تجویز این دارو خودداری شود )
آزمایشگاهی:
- احتمال کاهش سطح سدیم
موارد منع مصرف و احتیاط:
منع مصرف: حساسیت به دارو یا ترکیبات آن، افرادی‌که داروهای MAOI مصرف می‌کنند.
احتیاط: مبتلایان به صرع، بیماری‌های قلبی، سابقه بیماری‌های خونریزی دهنده، بیماران دیابتی، اختلال عملکرد کبد وکلیه، افراد مسن (تجویز با دوز کم یا فواصل بیشتر)، کارایی و بی‌خطربودن درکودکان ثابت نشده.
عوارض جانبی:
شایع‌ترین: خواب‌آلودگی، تهوع، خشکی دهان، بـی‌خوابی، تعریق
مهم‌ترین: تمایل به خودکشـی
سایر عوارض: بی‌اشتهایـی، یبوست، کرامپ شکمی، سوء‌هاضمه، استفراغ، نفخ، ترمور، دیزینس، کاهش تمرکز، اضطراب، کابوس، آپاتی، آژیتاسیون، افسردگـی، گیجی، خستگی، برافـروختگی، تـاکـی‌کاردی، افت وضعیتی فشار خون، افت فشار خون، پرفشاری خون، رینیت، تب، سینوزیت، سـرفه، اخـتلالات بـینایی (تاری دید)، کاهش لیبدو، دیس منوره، آمـنوره، کـاهش قدرت جـنسی، پـلی‌اوری، راش، هارش، آکنه،آرترالژی، میالژی
مصرف در بارداری و شیر دهی:
مطالعات‌کافی وکنترل شده در زنان باردار صورت نگرفته (مصرف تنها در صورت نیاز مبرم) در شیر ترشح می‌شود. پرهیز از تغذیه با شیر مادر حین درمان با این دارو.
مسمومیت و درمان:
اکنون در مطالعات کلینیکی با دوز معمول سیتالوپرام مسمومیت‌کشنده مشاهده نشده.
علائم مسمومیت: گیجی، تعریق، تهوع، استفراغ، ترمور، خستگی، تاکـی‌کاردی سینوسی، و در موارد بسیار نادر: فراموشی، رابدومیولیز، منگی،کوما، تشنج، هیپرونتیلاسیون، سیانوز و تغییرات ECG
درمان: آنتی‌دوت اختصاصی ندارد. برقراری و بـاز نگــهداشـتن یک راه هـوایـی، اطمینان از کـافی‌بودن اکسیژن‌رسانی و تهویه. تجـویز شارکول فعال که ممکن است همراه با سوربیتول باشد (تاثیر مشابه یا بیشتر از القای استفراغ یا لاواژ)
پایش علائـم حیاتی و قلبی همراه با اقدامات عمومی علامتی و حمایتی!
توجهات پزشکی – پرستاری ، آموزش بیمار – خانواده:
- مصرف با احتیاط در بیماران با سابقه مانیا
- کنترل سطح سرمی سدیـم (امکان ایجاد هیپوناترمی بـا مصرف دارو) به ویژه در افراد پیر و مصرف کنندگان دیورتیک
- با وجود امکان مشاهده بهبودی ظـرف یک تا چهار هفتهzwnj;، الزام ادامه درمان تا مدت زمان توصیه شده
- مـراقـبت دقـیق از بـیماران بـا ریسک بـالای خودکشی (جهـت کاهش ریسک مسمومیت مقادیرکـم دارو در دسترس بیمار باشد)
- مراقب بروز حمله تشنج باشید (در �۰۶۶۰.٣ افراد)
- احتمال بروز واکنش حساسیت بـه نـور (اسـتفاده از ضدآفتاب و لبـاس پوشیده)
- به دلیل احتمال بروز گیجی یا منگی تا مشخص نشدن اثر دارو از انجام فعالیت‌های دقـیق خودداری شود
- رعایت دست‌کم فاصله ١۴ روز بعد از قطع MAOIS و شروع درمان بـا سـیتالوپرام وبالعکس
- مشاوره با پزشک یا داروساز قبل از مصرف سایر داروها به همراه این دارو